کتاب عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات کتابی است در زمینه هیئت و جهان شناسی و علم الاشیاء و شگفتی های عالم خلقت (شگفتی های آفریدگان و موجودات) شگفتی های عجیب و غریب و خلقت تمامی موجودات و اشیاء کره زمین می باشد.
فهرست مطالب کتاب :
- حقیقت افلاک و اشکال و اوضاع حرکات بر طریق اجمال
- عجایب اجرام سماوی، فرشتگان، قطبین، سیارات و کرات، آفتاب، ماه، خواص کواکب، بروج دوازده گانه
- عجایب پدیده هاییکه میان آسمان و زمین به وقوع می پیوندند و عجایب آتش
- عجایب زمین مانند دریاها، رودها، چشمه ها، چاه ها، زمین و اقالیم آن، کوه ها، سنگ ها و جواهرات و صخره ها
- عجایب کشورها و اقلیم ها، مساجد و کلیساها
- عجایب درختان، میوه ها و علف ها
- عجایب صورت ها، اشکال منقوره و منقوشه، طلسمها، مجسمه ها، قبور پیامبران و پادشاهان، گنجینه شاهان
- عجایب شرف انسان و آفرینش وی مثل عقل، روح، ارواح حیاتی، طبقات مردم، اقوام، عقاید، قبیله ها و اقشار نجبا، نبوت، کیمیا، طب (خواص و طرز کار بدن، تغذیه و علم موالید، جبر و اختیار، علم نفس، تعبیر رؤیا، بعثت و قیامت)
- عجایب (موجودات ماوراء الطبیعه)، اجنه، اشباح، عفریت ها، غول ها، نسناس و…
- عجایب پرندگان (مرغان)
- عجایب جانوران مثل انواع آنها، جانوران وحشی، دریایی، مارها و زهرها
- در تقسیم مخلوقات کوید
- در معنی غریب کوید
- در حقیقت افلاک
- در حقیقت کواکب و خواص آنها
- در صفت کواکب و خواص آنها
- صورت کاسه
- کوکبه ممسک الاعته
- صورت کرکس
- شخص سواره
- صورت تیر
- صورت عقاب
- صورت مرد
- کوکبه الدجات
- کوکبة الفرس
- کوکبة الثور
- کوکبة التوامینه
- صورت شخصی که از کمر به پایین ترکیب شیر است
- تصویر بزغاله و برج دلو
- در صقه افلاک و خواص آن
- صورت روح علیه السلام و روحانیین
- صورت اسرافیل
- در فلک قمر آن مشتمل است بر چهار فصل
- در عجایب فلک و قمر
- قمر و نقصان آن
- در خسوف قمر و خواص آن
- در فلک زهره و آن مشتمل بر دو فضیلت
- در عجایب افلاک
- فلک مریخ مشتمل بر دو فصل است
- در باب کره آب بر چهار قول
- ظاهر شدن بعضی از زمین در میانه آب
- در بحر محیط مشتمل بر هفت قسم
- در بحر فارس مشتمل بر سه فصل
- در حقیقت این بحر
- در باب جزایر و حیوانات آن بحر
- در بحر زنج مشتمل بر سه فصل
- در جزایر و حیوانات آن بحر
- در بحر مغرب مشتمل بر سه فصل
- در بحر الصین مشتمل بر سه فصل
- در حقیقت این بحر و جزایر آن
- در ذکر کره زمین مشتمل بر پانزده فصل
- در حقیقت زمین و در بیان زمین و مقدار جرم زمین و اقالیم سبعه
- در باب زلزله و خسف و آنکه زمین کوه کردد و کوه زمین کردد
- در ذکر کوهها مرتب بر حروف
- در عجایب و چشمه ها و تولد آن مرتب بر حروف
- در احجار مرتب بر حروف مشتمل بر دو نظر
- در اشجار و آن مشتمل بر دو فصل است
- در عجایب اشجار
- در تشریح اعضای انسان و آن مشتمل بر دو قسم است
- در باب ناخن و ساعد و کف دستان و کردن انسان و…
- تصویر ملکی که ترکیب گاو است
- تصویر ملکی که ترکیب عقاب است
- تصویر اسب بالدار
- تصویر حضرت مکائیل
- تصویر حضرت عزرائیل
- تصویر حضرت کلکائیل
- برماهیل
- در ضقه ایام و خواص آنها
- در معرفت ماهها
- در باب عجایبی که بتکرار در زمین حادث شود
- در معرف باد
- در معرفت کره هوا
- در معرفت رعد و برق
- در معرفت جرم آفتاب
- در معرفت آبها
- در معرفت دریاها
- مخلوص در دریا و خواص آنها
- مخلوق جزایر و خواص آنها
- در صقه حیوان بحری و خواص آن
- در بیان ماهیان دریا و خواص آن
- در بیان دریا و خواص آن
- در خلق دریا و خواص آنها
- در معرفت زینها
- در معرفت کوها و دشت ها
- در صقه طور سینا
- در صقه سنگ ها و خواص آن
- و صدها مطالب دیگر….
