با نگاهی گذرا به تاریخچه حج می توان دربافت از همان آغاز این بیت عتیق اساس و بنیادی را در درون خود جای داده است که بی شک همه موحدان عالم را به سوی خود فرا خوانده است و این نقطه پرگار از جهان هستی هرگز از وجود مطوفین بر گردش خالی نمانده است هر چند هر از گاهی آن سرزمین مقدش تحت فرماندهی امپراظوران و دژخیمانی نااهل قرار گرفته باشد. اهمیت و گستره حج بر کسی پوشیده نیست. همانطور که در قرآن کریم به صراحت یه آن اشاره شده است:”…ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا و ان کفر فان الله غنی علی المسلمین” در این فضا باید کمر همت را بست د طرحی نو درانداخت. باید راه را برای استفاده بهینه هر چه بیشتر زائر هموار نمود. و اینجاست که سوالات گوناگونی وجودت را تسخیر می کند.

1. نحوه اداره زایرین باید چگونه باشد؟
2. چه مسایلی باید در اولویت قرار گیرند؟
3. آیا در این روند مسایل سیاسی هم تاثیر گذارند؟
4. مسایل فرهنگی – اجتماعی و بهداشتی در این میان چه جایگاهی دارد؟
5. و …

به خوبی می توان دریافت که از همان آغازی که اشتیاق سفر آن هم سفری چنین روحانی در وجود فرد ریشه می دواند شور و حالی توصیف ناپذیر تمام وجودش را احاطه می کند و مسلما اولین جایگاهی که برای رسیدن به اسن وصال گام بر میدارد ” دفاتر زیارتی” است و چه تاثیر شگرفی میتواند در همین اولین گام برای او داشته باشد !

چه بسا تمامی ساختار سفر خود را بر اساس آن ینا نهد. حال چه باید کرد؟

شایسته است محیط دفاتر زیارتی و پرسنلی که در آن مکان مشغول کار هستند به حق از معنویت خاصی برخوردار گردند قداست خود را حفظ نمایند. رسیدگی به ظاهر و پوشش پرسنل از اهم اموری است که مدیران لایق و شایسته به آن توجه دارند و در این مرحله است که وقتی نگاه زایر با چنین نیروهای خدومی گره می خورد بذر محبت چنین سفری در دلش جوانه می زند. پس از آن نوبت به فضا سازی و تبلیغات محیطی دفاتر خدمات زیارتی مس رسد که به نوبه خود حایز اهمیت است.اسبتفاده از بنرها و تصاریری که روح انسان را جلا می دهد و یا بهره گیری از احجام سه بعدی خانه خدا و ……. هر یک به نحو خاصی بر بیننده تاثیر گذار خواهد بود. با برگزاری جلسات آموزشی و معارفه مدیر و روحانی شور و حال دیگری در زایر نمایان می شود و خود را در محیط آموزشی برای فراگیری آموزه های این سفر رو حانی قرار می دهد. ارتباط تنگاتنگ قوه اجرایی و ارشادی می تواند سنگ بنای دیگری را در جهت تحکیم این ساختار معنوی اش ایجاد نماید. در این گذر او از طریق مدیر با مسایل اداری و امور اجرایی آشنا شده و از طریق رو حانی کاروان آداب زیارت را فرا میگیرد و از طریق کلیپ های گوناگون با اماکن زیارتی آشنا می شود و از این طریق آمادگی اش برای رسیدن به این سفر روحانی دوچندان می شود. بالاخره روز موعود فرامی رسد و با سوار شدن بر هواپیما ؛ قلب های مالامال از عشق پر پرواز را می گشایند و شاید سریع تر از هواپیما خواهان هبوط در سرزمین بندگی می گردند. از این مرحله به بعد است که نقش مدیران ثابت برجسته می شود.اوکه باید در تمام مدت خدمتش در آن سرزمین مقدس کمر همت را محکم بسته و خوب و استراحت  قبل از سفرش به فراموشی بسپارد. او یا آگاهی کامل از شرح وظایفش که هر بند آن برای انجام خدمت هر چه شایسته ترش حایز اهمیت است و در کنار آن باخلاقیت ماهرانه اش می تواند بار خستگی راه را از کوله بارش بردارد. نگاهی اجمالی به شرح وظایف هریک از خادمین و نوع نگرش آن ها به زایرین و نگاه متقابل آنها به عملکرد خدام در ابعاد گوناگونش و در کل تاثیر آن را در این سفر روحانی باید باز نگری کرد تا بتوان در این بازتاب و نگاه علمی طرحی نو را در انداخت.