چکیده :

در کنار شرط وجه التزام و خیار شرط در قراردادها، شرط دیگری در معاملات درج میشود که میتـوان از آن با نام شرط وجه عدم التزام تعبیر کرد. شرط وجه عدم التزام، از یک سو بـا شـروط مربـوط بـه تعیـین خسارت نظیر شرط وجه التزام، شرط تحدید مسؤولیت و شرط عدم مسؤولیت قرابت دارد و از سوی دیگـر با شروط مربوط به فسخ. به موجب این شرط، متعهد میتواند از اجرای تعهد امتناع کند و قـرارداد را فسـخ کند، امّا در مقابل باید مبلغی حسب مورد، پیش یا پس از فسخ به عنوان خسارت به طرف مقابـل بپـردازد. این شرط، از آن جهت با شرط وجه التزام متفاوت است که بر خلاف وجه التـزام، هـدف از درج آن ایجـاد حق امتناع از اجرای تعهد و در واقع حق فسخ قرارداد است. به این ترتیب، شرط وجـه عـدم التـزام حـاوی نوعی خیار شرط هم میباشد و به همین علّت، مدّت آن باید مشخص باشد؛ البته تعیـین مـدّت مـیتوانـد صریح باشد یا ضمنی. در این نوشتار، ابعاد مختلف چنین شرطی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

واژگان کلیدی: وجه التزام، وجه عدم التزام، قرارداد، تعهد، شرط.