پروپوزال کارآمدی آموزشی برنامه ریزی عصبی – کلامی در سبک ارتباطی ، وفاداری و صمیمیت زناشویی زنان متعارض

خانواده نهادي است كه از يك سو با جامعه ي بزرگ تر در تعامل است و از سوي ديگر مستقيماً با فرد در ارتباط است . اهميت اين نهاد به حدي است كه برخي از صاحب نظران آن را از اركان اساسي جامعه به حساب مي آوردند و تحقق جامعه ي سالم را در گرو دستيابي به خانواده ي سالم مي پندارند(افضلي ،1383). يكي از مهم ترين عواملي كه بر بقاء دوام و رشد خانواده اثر مي گذارد ، روابط سالم و مبتني بر صمیمت و تفاهم بين اعضاء به خصوص زن و شوهر است. براي يك ازدواج رضايت بخش زن و شوهر نيازمند برقراري ارتباطي مؤثر و كارآمدند (کاراهان ، 2007) ارتباط متغير اساسي در درك عملكرد زناشويي است و شامل فرايندي است كه در آن زن و شوهر چه به صورت كلامي و غير كلامي در قالب گوش دادن ، مكث ،حالت چهره و ژست هاي مختلف به تبادل افكار و احساساتشان مي پردازند(رسولی 1380) در اين زمينه پژوهش هاي بسياري نشان مي دهند ، ارتباط زناشويي پيش بيني كننده قوي در مورد كيفيت زناشويي است( عبارت پور 1379). اگر زوجين به طور مناسب مهارت هاي ارتباطي و حل تعارض را كسب نكنند ، تعارضات به طور كلامي و سپس به صورت رفتاري تداوم مي يابد و تخريب تدريجي در صمیمیت زوجين آغاز مي شود(دوگلاس 1995) برهمين اساس مي توان گفت: مشكلات ارتباطي شايع ترين و مخرب ترين مشكلات در ازدواج هاي شكست خورده هستند(نظری 1386) چرا كه الگوهاي ارتباطي ناكارآمد، موجب مي شود مسائل مهم زندگي مشترك حل نشده باقي بمانند و منبع تعارض تكراري در بين زوج ها شوند(فرانک،2007).
با توجه به مطالب ذكر شده نقش ارتباطات مؤثر در زندگي زوجين ضروري است . نوع تعاملات زوجين در محيط زندگي رابطه ي مستقيم با احساس بدبختي يا خوشبختي آنها دارد.به گونه ي معمول ،زوجيني كه روابط عاطفي عميق ، منطقي ، دوستانه و صميمي را تجربه مي كنند ، افرادي موفق ، با اعتماد به نفس بالا ، مثبت انديش ، شاد و با احساس خوشبختي هستند . برعكس زوجيني كه روابط عاطفي مناسب با هم ندارند ، افرادي منزوي ، بدخلق ، با سطح سازگاري بسيار پايين در جامعه ، نا موفق ، همواره مايوس و هميشه با احساس منفي بدبختي هستند. ارتباط خوب مي تواند رابطه ها را بهبود بخشيده و دوستي ، اعتماد و حمايت را در بين زوجين افزايش دهد . ارتباطات نامؤثر نيز مي توانند پيوندها را تضعيف كرده ، بي اعتمادي و نفرت را به وجود آورد ( کجاف 1390).
الگوي ارتباط ، الگويي پويا است ، كه فرايند و محتواي موجود در آن ، هر دو ، در ادامه ي زندگي نقش مؤثر دارند. اين نقش در زنان ، به دليل توانايي بالا در سخن گفتن و نقش مؤثري كه در زندگي فردي و اجتماعي آنان بازي مي كند ، بيشتر است ، زيرا باور بر اين است كه الگوهاي ارتباط قابل آموختن است و همسران ، در هر گام از زندگي ، فرصت دگرگون شدن و جايگزيني يا دگرگون كردن رفتار را دارند ؛ پس نكته ي شايان توجه ، در زمان حال زيستن همسران و برقراري پيوند در اين زمان است (جعفری 1391).
درك مشترك از الگوهاي ارتباطي بين زوج ها در واقع همان روشن سازي تعاملات زناشويي مثبت است كه زوج ها را در مسير دريافت و رشد مهارت هاي ارتباطي ياري مي كند . مهارت هاي ارتباطي در واقع رفتارهايي را شامل مي شود كه نگهدارنده ي ازدواج و پيوند زناشويي است.
زوج ها براي بهبود روابط و الگوهاي ارتباط شان نيازمند كمك متخصصان هستند. نظر به تغييرات و پيچيدگي روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعي ، آموزش مهارت هاي ارتباطي براي آماده سازي افراد جهت رويارويي با ديگران و موقعيت هاي دشوار خصوصاً زندگي مشترك ، امري ضروري به نظر مي رسد . بدون شك اگر زوجين در روش هاي ارتباطي مهارت داشته باشند ، مي توانند خيلي از مسائل زندگي را حل كنند و از زندگي لذت ببرند و سازگاري بيشتري داشته باشند( غلامزاده،88).
زندگي با ارتباط آغاز مي شود و با نبود آن پايان مي يابد . انسان به كمك ارتباط زنده مي ماند ، رشد مي كند ، تكامل مي يابد ، و سعادت و خوشبختي او به چگونگي پيوند با ديگران بستگي دارد . هدف اصلي ارتباط برقراري پيوند و رسيدن به مفهومي مشترك است . گاه دست آورد اين پيوند منفي است و مردم توان درك يكديگر را ندارند ، اما حتي در صورت منفي بودن نتيجه ي كار ، باز هم به برقراري پيوند مي پردازند(سیف 1376).
مقايسه الگوهاي ارتباطي در دو دسته ازدواج هاي موفق و ناموفق يكي از اهداف مهم پژوهش ها در حوزه مشاوره خانواده و ازدواج است. واتزلاويك بر اين باور است كه پيوندها ، به وسيله ي الگوهاي ارتباطي پويا ، به گونه اي پيوسته و حتي با دگرگون شدن عنوان ، پايدار باقي مي مانند و هر پيوند پاسخ به يك محرك تازه است ، كه با هدف از ميان برداشتن يك پرسش پديد مي آيد. پژوهشگران شناختي رفتاري بر اين باوراند كه الگوهاي ارتباطي رفتاري قابل آموختن است و رفتارهاي بد را مي توان با رفتار سازگار از ميان برد . به نظر آنها ، در كار با خانواده ها ، خانواده ي درمان گر مي تواند با طراحي هدف هاي رفتاري ويژه ، الگوهاي زمان حال را ارزيابي كند و الگوهاي تازه را آموزش دهد . اين پژوهشگران ، افزون بر افكار، رفتار را نيز مي نگرند. آن ها به نوع واژه ها توجه دارند و روش ها و فنوني را براي رويارويي با افكار و واژه ها طراحي مي كنند ( ریماز 1387).
یکی از ویژگیهاي مهم ازدواجهاي موفق و طولانی مدت، وجود تعهد زناشویی است. واژة تعهد و پایبندي به معناي تصمیمی عقلانی که مستلزم مقید بودن فرد به اعمالی خاص است و یا حالتی دال بر وابستگی عاطفی یا عقلانی به ایده آلی مطلوب آمده است. اما تعهد در روابط زناشویی مفهوم ویژهاي دارد و تاکنون تعاریف متعددي براي آن ارائه شده است. قدیمی ترین تعریف متعلق به دین و اسپانیر است که تعهد زناشویی به عنوان تمایل پایدار زوجین براي حفظ و تداوم ازدواج تعریف شده است. در مدل سه وجهی عشق استرنبرگ سومین رأس مثلث، تعهد است که به تصمیم گیري زوجین در مورد اقامت کردن و در کنار همدیگر بودن اشاره دارد که در شکل کوتاه مدت، رابطه با یک شریک معین و در شکل بلندمدت، عاملی براي حفظ تداوم و بقاي روابط عاشقانه می باشد. جانسون 1998 مدلی را ارائه نمود که در آن تعهد زناشویی به صورت سه نوع مستقل، تعهد شخصی، تعهد اخلاقی و تعهد ساختاري مطرح شده است.