چکیده :
در این مقاله، مفهوم نکاح فضولی مورد بررسی قرار گرفته، مسأله مطرح شده و مبانی هریک به طور جداگانه مورد بحث واقع شده است.
مهمترین سؤال نوشتار حاضر،این است که آیا چنین نکاحی از اصل باطل و حتی فاقد صحّت تأهلیه است یا از اصل باطل نیست؛ بلکه غیر نافذ است و با اجازه ولیّ یا هر کسی که این حق برای او به رسمیّت شناخته شده باشد، لازم میگردد؟ به طور کلی در میان فقیهان امامیه ، سه دیدگاه در این خصوص مطرح شده است. گروهی قائل به صحّت نکاح فضولی شدهاند و گروهی قائل به عدم صحّت آن؛ برخی نیز قائل به تفصیل در مسأله شده اند.
بنابر نظر دسته سوم، چنین عقد ازدواجی در ۹ مورد قابلیت صحیح شدن دارد و خارج از این موارد، از اساس باطل است. همچنین اگر چه قانون مدنی ایران به صراحت، قول به صحت چنین عقدی را بیان نکرده، ولی به طور تلویحی نظر مشهور فقهای امامیه را پذیرفته است. به نظر میرسد قول به تفصیل، پیامدهایی را که ممکن است قول به صحّت به دنبال داشته باشد، در پی ندارد و از این جهت چه در مقام صدور حکم شرعی و چه در مقام قانون گذاری، هر چه از اطلاق دوری شود و به نظر تفصیلی نزدیکی حاصل شود، با احتیاط سازگارتر و دارای پیامدهای اجتماعی کمتری است.
واژگان کلیدی : نکاح فضولی، اذن، اجازه، صحت تأهلیه، فقه امامیه، حقوق ایران
فهرست مطالب :
- چکیده : ۲
- مقدمه : ۴
- بیان مسأله : ۶
- روش پژوهش : ۶
- سابقه تحقیق : ۶
- سؤالات تحقیق : ۷
- مفهوم شناسی اصطلاحات : ۷
- فضول : ۷
- ۱-۱ فضول در لسان فقها ۷
- ۲-۱ عقد فضولی در لسان فقها ۸
- ۳-۱ عقد فضولی در لسان حقوقدانان. ۸
- ۴-۱ نکاح فضولی. ۹
- صحت تأهلیه، اذن و اجازه : ۱۰
- صور مختلف نکاح فضولی : ۱۱
- در اصل عقد. ۱۱
- در حکم فضول. ۱۱
- اقوال فقهای امامیه. ۱۲
- قول مشهور : ۱۳
- ادله قول مشهور : ۱۳
- عمومات «أوفوا بالعقود». ۱۳
- سیره عقلا.. ۱۴
- روایات : ۱۵
- مدعیان اجماع بر قول مشهور ۱۶
- بطلان نکاح فضولی. ۱۶
- ادله قول شاذ ۱۷
- ادعای صاحب ریاض… ۱۸
- قول به تفصیل. ۱۹
- نکاح فضولی در حقوق ایران : ۲۱
- یافته های پژوهش : ۲۴
- نتیجه گیری : ۲۶
- منابع و مأخذ : ۲۷
قوانین ارسال دیدگاه