مقدمه
اغلب میان دو واژه ‘خانواده’ و ‘کسب و کار’ نوعی تضاد و دوگانگی وجود دارد در حالی که این مفاهیم به عنوان دو زیر سیستم از یک ابر سیستم به نام اجتماع و جامعه هستند که در اثر ارتباطات و تاُثیرات متقابلی که بر روی یکدیگر می گذارند تشکیل یک نظام کلی تر را به نام ‘کسب و کار خانوادگی’ (فامیلی) می دهند. اگر پویایی ها و تحرکات خانواده و کسب و کار به طور واضح و آشکار با یکدیگر تعامل و ارتباط داشته باشند میان این دو نوعی تلفیق و ترکیب وجود دارد که از دید محققان باعث پیدایش یک نظام نوین و منحصر به فرد به نام ‘کسب و کار خانوادگی’ می شود. تعاریف و تقسیم بندی های زیادی برای کسب و کار خانوادگی ارائه شده است به هرحال یک کسب وکار یا شرکت خانوادگی را می توان بدین گونه تعریف نمود : شرکت ها، مؤسسات و کسب و کارهایی که بوسیله ارتباطات و تعاملات خانوادگی و افراد خانواده تحت تاًثیر قرار می گیرند ، یا کسب و کاری که متعلق به افراد یک خانواده می باشد و توسط افراد فامیل و غیرفامیل اداره می شود و یا نوعی کسب و کار مشترک میان چند شریک غیر فامیل که هرکدام از آنها پسر و یا دختر و یا دیگر افراد خانواده و فامیل خود را در آن درگیر نموده است. همانطور که مشخص است یک کسب و کار خانوادگی گاهی می تواند فراتر از یک شرکت خانوادگی باشد. و گاهاً نیز فقط در قالب یک شرکت خانوادگی باشد.
تاکنون محققان زیادی در خصوص مسائل مربوط به کسب و کارهای خانوادگی ، تحقیقات و مطالعاتی را انجام داده اند و تماماً بر این باورند که یک کسب و کار خانوادگی متشکل از سه بعد خانواده ، کسب و کار ، مالکیت و مدیریت می باشد به عقیده بسیاری از محققین بعد خانواده تاُثیرات زیادی بر دیگر ابعاد می گذارد که در نتیجه تاُثیرات این سه بعد بر روی یکدیگر ، یک کسب و کار خانوادگی می تواند بقا پیدا نموده و رشد نماید و یا اینکه نابود گردد.
۱-۲) تشریح و بیان مسأله
کسب و کار خانوادگی به چه نوع کسب و کاری اطلاق می شود و این نوع کسب و کارها چگونه رشد و توسعه پیدا می کنند ؟ پاسخ به این سؤال و یافتن علل و عوامل مؤثر بر رشد و توسعه این کسب و کارها در استان تهران ، موضوع اصلی این تحقیق به شمار می آید.
مفهوم کارآفرینی و ایجاد کسب و کار یکی از مفاهیم مهم و اساسی در بحث رشد و توسعه اقتصادی دولت ها و کشورها است. کارآفرینی و ایجاد کسب وکار در کشور ما ایران نیز با توجه به وضعیت اقتصادی ملی و منطقه ای و همچنین آهنگ رشد و حرکت اقتصاد جهانی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. با توجه به اینکه جهان به سمت اقتصاد کارآفرینی در حال حرکت است و ایجاد شرکت های جدید در مرکز این فعالیت ها قرار دارد. همچنین تغییرات سریع جوامع و ضرورت سازگاری فعالانه با چنین جوامعی ، ارزش کارآفرین ها را روزافزون نموده است. لزوم توجه به کارآفرینی و توسعه آن بسیار بیشتر از گذشته اهمیت دارد. کارافرینی را می توان ایجاد یک کسب و کار جدید ، محصول نو و کالای جدید و یا ابداع فرایندی جدید تعریف نمود. آنچه که از مشخصه های این تعریف بر می آید وجود نوعی تلاش و فراهم آوردن فرصتی برای کار و فعالیت می باشد. به طور کلی واژه کارآفرینی با واژه کسب و کار جدید ارتباطی تنگاتنگ دارد و بعضاً می توانند به جای یکدیگر به کار روند. صاحبنظران کسب و کار را به انواع مختلفی تقسیم بندی نموده اند که یکی از این تقسیم بندی ها به شرح ذیل می باشد : کسب و کار خانگی ، کسب و کار خانوادگی ، کسب و کار روستایی ، کسب و کار اینترنتی ، کسب و کار کوچک ومتوسط ( SME ) ، کسب و کارهای بزرگ .
به نظر می رسد که کسب و کارهای خانوادگی جز پیچیده ترین نوع کسب و کارها می باشد(Neubauer & Lank,1998).مباحث عملیاتی و استراتژیک مالکیت،کنترل و مدیریت سهم مشترکی در این پیچیدگی دارند.تنظیم استراتژی کسب و کار خانوادگی و تصمیم گیری،که شامل گرایش به ریسک،تنوع ، تکنولوژی و نظایر آن است،اغلب وابسته یا حداقل در ارتباط با مرحله عمر نسل در حال کنترل می باشد(Moores & Berret,2003;Ward,1987).
از آنجا که بین رشد اقتصادی و تعداد کارآفرینان و شرکت های ایجاد شده در یک کشور همبستگی وجود دارد ضرورت ایجاد کسب و کار و شرکت های جدید برای رشد و توسعه اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از عناصر توسعه کارآفرینی همانا افزایش و توسعه انواع مختلف کسب و کارهای خانوادگی می باشد. که برای نیل به این هدف ناگزیر از شناخت و آگاهی دقیق از این مفهوم و بررسی مسائل و مشکلات مربوط به این نوع کسب و کار ، به ویژه در ایران ، می باشیم. بدین منظور تلاش می‌کنیم در این تحقیق، ضمن تشریح ماهیت نوع کسب و کار خانوادگی و ابعاد و حوزه های مرتبط با آن در بخش ادبیات تحقیق ،عوامل مؤثر بر توسعه و رشد این نوع کسب و کارها در صنایع مختلف استان فارس را بررسی نمائیم.
۱-۳) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
به دلیل اهمیت بسیار زیاد شرکت ها و کسب و کارهای خانوادگی در رشد و توسعه اقتصادی و همچنین اشتغال زایی و رفع بیکاری ، بسیاری از کشورهای جهان نسبت به این مسئله و کارآفرینی از طریق ایجاد اینگونه شرکت ها روی آورده و برنامه ریزی های بسیار دقیق و هدفداری را در این زمینه انجام می دهند. براساس انتشارات آکادمی بین المللی تحقیقات شرکت های خانوادگی (IFERA) در دسامبر ۲۰۰۳ ، سهم شرکت های خانوادگی از کل شرکت های موجود ، در اروپا حدود ۶۰ – ۹۳ درصد ، در ایالات متحده حدود ۹۵ درصد و در آمریکای مرکزی و جنوبی حدود ۶۵ درصد می باشد. همچنین نزدیک به ۳۵ درصد از ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی از نوع شرکت های خانوادگی می باشد. با توجه به آمار و اطلاعات فوق مشاهده می شود که کسب و کارهای خانوادگی از مهمترین اولویت های کشورهای مختلف برای کارآفرینی محسوب می شوند. سیاستمداران و دولتمردان در کشورهای مختلف قوانین و مقرراتی وضع نموده اند که ضمن فراهم آوردن تسهیلات و امکاناتی در جهت راه اندازی ، رشد و توسعه کسب و کارهای خانوادگی ، موانع و مشکلات پیش روی مؤسسان این گونه کسب وکارها را نیز حداقل نموده است. افزایش سرمایه گذاری و تشویق سرمایه گذاران برای انتقال سرمایه ها به سمت این گونه شرکت ها نیز از دیگر برنامه های اقتصادی دولت ها می باشد.
یکی از اولویت های مهم برای اشتغال زایی و توسعه کارآفرینی در ایران نیز ، ایجاد شرکت ها و کسب وکارهای خانوادگی می باشد بنابراین برای ایجاد برنامه ریزی های اصولی از سوی مسئولان و سیاستگذاران ، بیش از هرچیز وجود آمار ، اطلاعات و دانش صحیح و کارآمد درمورد تمامی ابعاد و حوزه های کسب وکارهای خانوادگی در صنایع ایران اعم از نوع صنعت ، نحوه شکل گیری ، میزان شکل گیری ، بقا و دوام ، موانع و مشکلات پیش روی مؤسسان این نوع کسب و کارها ، تعداد شرکت های خانوادگی ، تعداد افراد مشغول به کار در این شرکت ها و بسیاری از مسائل دیگر در این حوزه ، دارای اهمیت می باشد.یکی از مسائل مهم در زمینه کسب و کارها رشد و توسعه کسب و کار در طول عمر آن می باشد،از طرفی عوامل زیادی در رشد و توسعه یک کسب و کار خانوادگی تاثیر دارد. با شناسایی این عوامل می توان زمینه بقاء و دوام این کسب و کارها را فراهم کرد و از این طریق در توسعه اقتصادی کشور هم نقشی موثر داشت. لذا این تحقیق می کوشد تا با مطالعه عوامل مؤثر بر رشد و توسعه این نوع کسب و کارها در استان تهران، زمینه …
قوانین ارسال دیدگاه