چکیده :

خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم است. این پدیده تقریباً در تمامی مناطق اقلیمی رخ می دهد، با این حال مشخصات آن از یک منطقه به منطقه دیگر کاملاً تفاوت می کند(ویلهایت، ۲۰۰۰). خشکسالی یک اختلال موقتی است و با خشکی تفاوت دارد چرا که خشکی صرفاً محدود به مناطقی با بارندگی اندک است و حالتی دائمی از اقلیم می باشد. خشکسالی جزء‌ بلایای طبیعی نامحسوس است. گر چه تعاریف متفاوتی برای این پدیده ارائه شده، لیکن در کل حاصل کمبود بارش در طی یک دوره ممتد زمانی، معمولاً یک فصل و یا بیشتر می باشد. این کمبود منجر به نقصان آب برای برخی فعالیت ها، گروهها و یا یک بخش زیست محیطی می شود. خشکسالی بایستی در رابطه با برخی شرایط متوسط درازمدت از موازنه ما بین بارش و تبخیر و تعرق درنظر گرفته شود، معمولاً در هر منطقه ای یک شرایط خاص بعنوان نرمال تعریف می شود. بعلاوه این پدیده با زمان (فصل اصلی وقوع این پدیده، تأخیر در شروع فصل بارانی، وقوع بارش در ارتباط با مراحل اصلی رشد گیاه)و نیز مؤثر بودن بارش(شدت، بارش، تعداد رخدادهای بارندگی) مرتبط است. سایر فاکتورهای اقلیمی نظیر دمای بالا، باد شدید و رطوبت نسبی پایین تر غالباً در بسیاری از نقاط جهان با این پدیده همراه شده و می توانند به طرز قابل ملاحظه بر شدت آن بیفزایند(ویلهایت، ۲۰۱۱) .
بطور کلی پدیده خشکسالی بصورت زیر طبقه بندی می شود (بیانکا و کاتالین، ۲۰۱۰):
خشکسالی هواشناسی: معمولاً براساس درجه خشکی(در مقایسه با مقادیر نرمال یا میانگین)و طول دوره خشکی تعریف می شود. تعاریف خشکسالی هواشناسی بایستی به صورت موردی برای هر منطقه خاص درنظر گرفته شود چرا که شرایط جوی که موجب کمبود بارش می شود، از منطقه ای به منطقه دیگر شدیداً تغییر می کند.
خشکسالی کشاورزی: از دیدگاه کشاورزی زمانی که رطوبت خاک از نیاز واقعی محصول کمتر باشد و منجر به خسارت در محصول شود خشکسالی اتفاق افتاده است. چون در محاسبه نیاز آبی گیاهان مشخص شده که نیازآبی آنها باهم متفاوت است بنابراین مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزی برای محصولات مختلف یکسان نمی باشد. خشکسالی کشاورزی معمولاً بعد از خشکسالی هواشناسی وقبل از خشکسالی هیدرولوژیک اتفاق می افتد وکشاورزی معمولاً‌اولین بخش اقتصادی است که تحت تأثیر خشکسالی قرار میگرد. خشکسالی کشاورزی اثرات ویژگیهای مختلف هواشناسی یا هیدرولوژیکی خشکسالی را به این پدیده کشاورزی بویژه کمبود بارش، اختلاف بین تبخیر و تعرق واقعی و پتانسیل، کمبود رطوبت خاک، افت سطح آب زیرزمینی یا مخزن و … مرتبط می سازد. نیاز آبی گیاه بستگی به شرایط جوی غالب ، خصوصیات زیستی گیاه خاص ، مرحله رشد آن و خصوصیات فیزیکی و بیولوژیکی خاک دارد.
خشکسالی هیدرولوژیکی : خشکسسالی هیدرولوژیکی با تأثیرات دوره هایی از کمبود ریزش های جوی (شامل برف و باران) بر تأمین منابع آبهای زیرزمینی یا سطحی همراه می شود(جریان رودخانه ها ، مخازن، دریاچه ها و آب زیرزمینی).